زنان به علت تغییرات هورمونی گسترده بیش تر در معرض ابتلا به افسردگی هستند. همچنین طبق نظر سازمان جهانی سلامتی، افسردگی زنان علت اصلی بیماری و مرگ آنان می باشد که دلیل عمده ی آن تفاوت های بیولوژیکی زن و مرد است؛ البته نمی توان استثنائات را نادیده گرفت. متخصصان در اکثر موارد که افسردگی منوط به تغییرات هورمونی می باشد آن را خطر جدی تلقی نمی کنند. مانند افسردگی زنان هنگام بارداری و زایمان که پس از مدت کوتاهی با عادی شدن ترشح هورمون ها به حالت قبل بازمی گردد.
به طور کلی سه هورمون «سرتونین»، «دوپامین» و «نورآدرنالین» تاثیرات عمده ای بر خلق و خو، تصمیم گیری و بروز رفتارهای ناگهانی دارند. علاوه بر این به اثبات رسیده است که واکنش زنان در مقابل تغییرات آب و هوایی از حساسیت بیشتری نسبت به مردان برخوردار است. اما با این وجود ژنتیک تنها زمینه ساز بروز این بیماری می باشد.
برای افزایش یا کاهش صدا از کلیدهای بالا و پایین استفاده کنید.
دلیل بروز افسردگی در زنان
بنیادی ترین عنصر افسردگی، استرس نام دارد. از سوی دیگر زنان به صورت سنتی نقش های پرتنش را برعهده گرفته اند. همچنین این نقش ها به طور بالقوه احساس بی ارزشی را در فرد تقویت می کند. در شبانه روز زن به عنوان مادر و همسر تلاش های گسترده ای را بدون هیچ چشم داشتی انجام می دهد، اما به دلیل آن که نتوانسته رابطه ی مناسبی با فرزندانش برقرار کند ممکن است حتی با هیچ تقدیری مواجه نشود. زن در یک خانواده به عنوان سپر بلا قرار گرفته، نقشی که به هیچ عنوان پسندیده نیست و هرکس باید برای آرامش و آسایش در خانواده تلاش کند و در هنگام مناسب نقش های مناسب خود را ایفا کنند.
اگر والدین نتوانند در دوران خردسالی به نحوی که نیاز است به فرزندشان محبت کنند و او را بزرگ کنند قطعا در سنین بالاتر دچار مشکلاتی خواهند شد که غالبا مادر خانواده را تحت تاثیر قرار خواهد داد. ممکن که زن خانواده به استراحت یا گذران وقت مطابق میل خودش نیاز داشته باشد اما فرد خود را گرفتار زنجیرهای زندگی می بیند و تصور می کند چاره ای جز ادامه دادن و سکوت ندارد! این باور غلط آغاز افسردگی در زنان خواهد بود که در ادامه تحت تاثیر المان ها و محرک های دیگر می تواند او را در وضعیت نامناسبی قرار دهد.
بیشتر بدانیم : آرامش زنان از طریق گفتگو
تاثیر زندگی خانوادگی در افسردگی زنان
در تاثیر زندگی خانوادگی می توان گفت که تا حدودی توانسته است مردان را مصون نگه دارد اما برای زنان تاثیر مخالفی دارد. دلیل آن این است که به صورت طبیعی زنان به فشار و استرس های بیشتری دچار می شوند که گاها از سوی همسرشان می باشد و این ها به نارضایتی از زندگی خانوادگی ختم می شود. زنان شاغل به دلیل داشتن احساس استقلال و برتری نسبت به دیگر زنان می توانند در زندگی خود به تعادل برسند.
به دلیل وجود ارزش ها و توقعات بیجا در جامعه زنان بیشتر در معرض ابتلا قرار می گیرند. به عنوان مثال زنانی که یاد نگرفته اند در مقابل زور ایستادگی کنند و واکنشی جز عجز و ناتوانی از خود بروز نمی دهند، ترس از پیر شدن، از دست دادن طراوت جوانی و یا برخوردار نبودن از فرم ایده آل پسندیده ی جامعه در مقابل این بیماری بسیار شکننده هستند.
افسردگی زنان
انتظارات جامعه از یک زن
در جامعه ی امروز از زنان انتظار داریم که صبور، صرفه جو، خانه دار، ملایم و مهربان باشند. انتظاراتی که عملا پذیرفته نیست و باید تغییر کند. این باور به قدری ریشه یافته است که زنان خشونت از سمت خودشان را ناپسند می دانند. باید بدانیم که بروز خشونت و اعلام نارضایتی نسبت به مسائل و رفتارها نشانه ی بلوغ فرد است و از نظر روانی نباید این گونه احساسات را سرکوب کرد یا نادیده گرفت. زنجیره ی این تعلیم و تربیت غلط منجر به نقش بستن شخصیتی شکننده و متنفر از خویش می شود که همواره می خواهد جای دیگری باشد. موفقیت و موقعیت خویش را هیچ می داند و همواره به دنبال آرام کردن حرص خویش ممکن است به خودش آسیب بزند و به افسردگی دچار شود.
رفتارشناسی زنان در مقابل مشکلات یکسان، نشان می دهد که آن ها ملایم تر رفتار کرده و در صدد تجزیه و تحلیل آن هستند در صورتی که مردان غالبا خود را سرگرم مسئله ای دیگر می کنند یا صرفا بر آن سرپوش می گذارند. تمام موارد ذکر شده می تواند بالاتر بودن آمار زنان افسرده را توجیه کند. از سوی دیگر جامعه و متخصصین به دلیل وجود آمادگی بیولوژیکی زنان به دنبال ریشه ی اصلی ناراحتی و عامل استرس نمی گردند و صرفا به تجویز دارو بسنده می کنند تا فقط صورت مسئله را پاک کنند. در این حالت ممکن است پس از گذر زمان دوباره فرد بیمار شده و مجدد در این چرخه گرفتار شود.
افسردگی زنان چه خطراتی دارد؟!
افسردگی در زنان همچنین به علت تاثیرگذاشتن خلق و خوی آن ها بر افراد همراه نیز از اهمیت بالاتری برخوردار است که ممکن است فرد را مجبور به ظاهر سازی و پنهان کردن مشکلاتش کند. احتمال آن که یک مادر افسرده کودک افسرده ای را تربیت کند بسیار بالاست.
در مراحل مختلف زندگی، یک زن ممکن است مرتکب خطاها و تصمیمات اشتباهی بشود که می تواند او را در مرز نابودی و بیماری قرار دهد. در اطراف ما بسیارند زنانی که خود را زندانی یک رابطه کرده، خود را فریب داده و در کمال ناراضی بودن از رابطه، بی قید و شرط به آن ادامه می دهند. رفتاری که حتی باعث سواستفاده و بازیچه گرفتن احساسات و ارزش های او می شود. در پیش گرفتن چنین رویه ای مسلما به زندگی شخصی زن آسیب زده و در مقابل، مشکلات رابطه نیز برطرف نخواهد شد.
احتمال افسردگی در زنان بیشتر از مردان است!
طبق آمار احتمال افسردگی زنان دو برابر مردان است. دسته ی دیگری از زنان نیز وجود دارند که خود را وقف خدمت به دیگران کرده و فراموش کرده اند که جدای از مادر یا مسئول بودن خود نیز شایسته ی احترام هستند. باید به این گونه افراد گوشزد کرد که بدون توجه به نقشی که دارند به عنوان یک انسان حق دارند زندگی آرامی را تجربه کنند.
تغییرات هورمونی در بارداری، باعث پرخاشگری در خانم های بارداری می شود
« از زمانی که همسرم باردار شده دیگر آن زنی نیست که می شناختم! قبلا فوق العاده آرام و صبور بود اما حالا پرخاشگر و بدخلق شده است. با شنیدن کوچک ترین مخالفتی از سوی من بهم می ریزد و داد می زند. انگار همیشه عصبی است.» شاید اینها حرف های شمایی که قرار است به زودی پدر شوید هم باشد. در مواجهه با این رفتار معمولا سوال های زیادی ذهن اطرافیان را مشغول می کند؛ چه اتفاقی افتاده؟ چرا رفتار او این گونه تغییر کرده است و... خبر خوش اینکه این حالت طبیعی و البته گذر است و جای نگرانی ندارد.با دکتر رضایی، متخصص زنان و زایمان، در مورد علت های بروز این تغییر گفت وگو کردیم.
چرا در دوران بارداری ناگهان رفتار برخی خانم ها تغییر می کند و پرخاشگر و عصبی می شوند؟
دلیل این موضوع تغییرات هورمونی است. هورمونهای استروژن و پروژسترون روی رفتار خانم ها تاثیر میگذارند و به خصوص استروژن باعث می شود خانم باردار صبوری خود را از دست بدهد و سر کوچک ترین مساله پرخاش کند. حتی ممکن است سرمساله ای بی اهمیت گریه و مرتب اطرافیان را سرزنش کند. البته در این میان فقط هورمون ها مقصر نیستند. تغییرات فیزیکی دوران بارداری، حالت تهوع و بروز برخی دردها در ۳ ماهه نخست بارداری و ترس از زایمان، ترس از تربیت فرزند آینده و ترس از بی توجهی همسر بعد از تولد فرزند مخصوصا اواخر بارداری و خستگی و مشغله زیاد بعد از زایمان می تواند باعث تغییر رفتار خانم باردار باشد.
این تغییر خلق تا چه زمانی ادامه پیدا می کند؟
تغییرات خلق و خو در ۳ ماهه اول مشخص تر است. بعد از اتمام ۱۲ هفته نخست بارداری به تدریج این حالت برطرف می شود و در ۳ ماهه آخر دوباره بروز می کند. البته در برخی خانم ها در تمام طول دوران بارداری این تغییر وجود دارد و کاهش آن به رفتار اطرافیان و حمایت های آنها وابسته است.
یعنی پرخاشگری و عصبی بودن، در تمام خانم های باردار وجود دارد؟
نه، خانم هایی هم هستند که اصلا دچار تغییرات خلق و خو نمی شوند. حتی این موضوع در یک خانم از یک بارداری به بارداری دیگر تفاوت دارد و به میزان حساسیت خانم به مسائل برمی گردد.
خانم باردار چه کمکی می تواند به خود کند؟
استراحت و حفظ آرامش بهترین راهکار است. ماساژدرمانی، شنا در آب یا ورزش یوگا به افزایش آرامش مادر آینده کمک می کند. کار دیگری که توصیه می کنم و در احادیث نیز به آن اشاره شده، خواندن قرآن و دعا کردن است. احادیث بسیاری داریم که در آنها ذکر شده در هر ۳ ماهه از بارداری خواندن چه سوره هایی از قرآن و چه دعاهایی مستحب است و روی جنین اثر مثبت می گذارد. این کار آرامشی درونی به خانم باردار می دهد. تحقیقات علمی روی کسانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند نشان داده خواندن دعا مخصوصا در کسانی که تحت آموزش های دینی قرار گرفته اند، اثری مشابه و حتی بیشتر از مسکن های قوی دارد.
اطرافیان یک خانم باردار در مواجهه با چنین تغییری چه باید کنند؟
همسر نقش بسیار کلیدی در این میان بازی می کند. شاید بهتر باشد به جای قضاوت و انتقاد از مادر آینده، درک کند که تغییرات خلق و خو در این دوران طبیعی و البته گذر است و گرچه رفتار مادر آینده تند است و او را می آزارد اما باید سعی کند همسرش را بفهمد و پشتیبان او باشد. صبوری و آرام بودن بهترین رفتار در مقابل خانم بارداری است که پرخاشگر شده است.
مصرف فلوکستین در بارداری,افسردگی در بارداری
از مصرف خودسرانه فلوکستین در بارداری جلوگیری کنید
آیا مصرف فلوکستین در بارداری مجاز است؟
داروی فلوکستین از داروهای ضدافسردگی در روان پزشکی است که با تجویز متخصص مغز و اعصاب باید مصرف شود و دارویی آزاد و بدون نسخه محسوب نمی شود. سرانه مصرف این دارو در کشورهای اروپایی و آمریکایی بالاست زیرا پذیرش مردم این کشورها برای مصرف این نوع داروها بالاتر از کشور ماست. در دوران بارداری مصرف این دارو مجاز است و اثر منفی بر سلامت جنین ندارد اما مصرف خودسرانه را توصیه نمی کنیم.
خانم بارداری که دچار تندخویی و پرخاشگری است، حتما در کنار چکاپ های روتین نزد متخصص زنان و زایمان باید از یک روان پزشک نیز مشاوره بگیرد. تنها به واسطه اینکه خانمی در دوران بارداری دچار تندخویی شده، مصرف دارو توصیه نمی شود. در بیشتر موارد با رعایت بهداشت روان می توان خشم را مدیریت کرد اما اگر خانمی سابقه اختلالات روان پزشکی دارد و در دوران بارداری عود کرده، می تواند با مراجعه به روان پزشک به کمک داروهایی که در بارداری مصرف آنها خطرناک نیست، پرخاشگری و عصبانیت خود را کنترل کند.
7 قانون طلائی تغذیه در دوران بارداری
1-حتی اگر تغذیه خوبی داشتهاید رژیم غذائی خود را متعادلتر کنید.
تقریبا" همه بانوان باردار به مقادیر بیشتری پروتئین، بعضی از انواع ویتامینها و مواد معدنی مانند اسید فولیک و آهن و کالری برای دریافت انرژی نیاز دارند. غذاهای آماده را محدود کنید زیرا آنها فقط حاوی مقادیر زیادی کالری بدون ارزش غذائی هستند.
به خاطر داشته باشید که معنای بهتر خوردن همیشه بیشترخوردن نیست. شاید تعجب کنید اما شما فقط روزانه به 300 کالری بیشتر از قبل نیاز دارید یعنی در کل 2500 کالری روزانه. خیلی راحتتر از آن چیزی که فکر میکنید این 300 کالری اضافه به بدن شما میرسد.
2. از خوردن گوشت و ماهی خام و پنیرهای نرم بپرهیزید
مطلقا" به غذاهای دریائی خام مثل سوشی خام یا صدف نزدیک نشوید. همچنین از شیر پاستوریزه نشده، پنیرهائی مانند کامبرت و فتا، گوشتهای کم پخته شده یا خام پرهیز کنید. بعضی از انواع ماهی حاوی متیل جیوه میباشند ترکیبی که به نظر میرسد در دوز بالا برای مغز در حال رشد جنین و فرزند شما خطرناک است. توصیه این است که مصرف ماهی تن و نیز انواع کنسرو ماهی را به 340 گرم (معادل دو وعده) در هفته محدود کنید. در ضمن مراقب نظافت آشپزخانهتان باشید. همه موارد بالا میتوانند منبع باکتری بوده و به فرزند متولد نشده شما آسیب برسانند.
نوشیدن الکل در زمان حاملگی میتواند باعث آسیبهای فیزیکی، اختلالات یادگیری و مشکلات احساسی در فرزند شما شود. بنابراین تعداد زیادی از متخصصین توصیه میکنند که در تمام دوران بارداری از خوردن مشروبات الکی خودداری کنید.
همچنین شما باید از خوردن نوشیدنیهای کافئین دار تا حد امکان بپرهیزید. ممکن است که تحمل این روشهای تغذیهای درماههای اول برای شما خیلی ناخوشایند و سخت باشد اما توجه داشته باشید که بعضی از مطالعات نشان دادهاند که دریافت بیش از 4 فنجان قهوه در روز میتواند باعث سقط، وزن کم نوزاد و حتی مرده زائی شود. کافئین در چای، کولاها، شکلات و نوشیدنی های غیر الکلی و کاکائو نیز وجود دارد. به جای اینها دم کردههای بدون کافئین بیاشامید. البته بهترین روش این است که از نوشیدنیهای سالمتر مثل شیر کم چربی، آب میوه های خالص و یا یک لیوان آب با چند قطره لیمو استفاده کنید.
3. از قرص های ویتامین و مواد معدنی استفاده کنید
در یک دنیای ایده آل و کامل، بدون وجود تهوعهای صبحگاهی و ویارهای شدید، یک برنامه غذائی خوب و کامل باید شامل کلیه موادی باشد که شما در دوران بارداری به آن نیاز دارید. اما در دنیای واقعی ما، دریافت قرصهای ویتامین به همراه مواد معدنی میتواند تضمینکننده این باشد که شما همه مواد غذائی مورد نیاز خود را دریافت میکنید. مطمئن شوید که داروی شما حاوی 600 تا 800 میکروگرم اسید فولیک است زیرا کمبود این ویتامین گروه B میتواند باعث نقایصی در لوله عصبی جنین مانند اسپاینا بیفیدا شود. در ماههای بعد شما معمولاً احتیاج به دریافت آهن و کلسیم خواهید داشت تا مطمئن شوید که مقادیر مورد نیاز از این مواد را دریافت میکنید.
افرادی که رژیم گیاهخواری داشته و یا مشکل پزشکی خاصی مانند دیابت، دیابت حاملگی، کم خونی و سابقه تولد نوزاد با وزن پایین را دارند باید با پزشکشان در مورد نوع ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز خود مشورت کنند.
همواره به خاطر داشته باشید که بیشتر ، همیشه بهتر نیست. از خوردن مقادیر زیاد ویتامین ها و مواد معدنی بپرهیزید زیرا این عمل میتواند به فرزند در حال رشد شما آسیب بزند.
قرص های ویتاین
4. در دوران حاملگی رژیم نگیرید
رژیم گرفتن در دوران حاملگی به شدت برای شما و جنینتان خطرناک است. بسیاری از رژیم های کاهش وزن همراه با کاهش دریافت آهن، اسید فولیک و بسیاری از ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز میباشد. به یاد داشته باشید که افزایش وزن یکی از نشانه های مهم حاملگی طبیعی است. احتمال به دنیا آوردن نوزاد سالم در بانوانی که خوب غذا خورده و افزایش وزن طبیعی دارند بیشتر است. بنابراین اگر شما با خوردن غذاهای تازه و سالم و مقوی در حال اضافه کردن وزن هستید نگران نشوید، شما باز هم بزرگتر و چاق تر خواهید شد.
5. توجه داشته باشید که به تدریج افزایش وزن پیدا کنید
به طور کلی، اگر وزن شما پیش از حاملگی مناسب بوده شما باید بین 11تا 15 کیلو گرم اضافه وزن پیدا کنید. اگر شما کمیکمبود وزن داشته اید میتوانید قدری بیشتر مثلا 5/12 تا 18کیلوگرم وزن اضافه کنید و اگر وزنتان بالا بوده باید قدری کمتر و بین 7 تا 5/11 کیلوگرم وزن اضافه کنید. اگر شما کوتاه قد هستید (157 سانتیمتر و یا کمتر) یا در دوران نوجوانی هستید و یا بیشتر از یک جنین دارید باید در مورد افزایش وزن مناسب با پزشک خود مشورت کنید. این که چه زمانی افزایش وزن پیدا کنید تقریبا" به اندازه میزان آن مهم است. کمترین اضافه وزن باید در سه ماهه اول باشد، بین 900 گرم تا 2 کیلو، و بعد به تدریج وزن شما اضافهتر شود؛ بیشترین اضافه وزن باید در سه ماهه آخر یعنی زمانی که جنین بیشترین رشد را دارد، اتفاق بیافتد، حدود 450 گرم در هر هفته.
6. هر چهار ساعت یک بار، یک غذای کم حجم میل کنید
حتی اگر شما سیر باشید ممکن است فرزندتان گرسنه باشد؛ بنابراین سعی کنید که هر 4 ساعت یک بار چیزی میل کنید. اگر ویار دارید یا حالت تهوع یا سوزش سر دل یا سوء هاضمه، خواهید دید که دریافت 5 یا 6 وعده غذا با حجم کم بسیار قابل تحملتر است تا خوردن سه وعده غذای پر حجم. هیچ کدام از وعدههای غذائی خود را حذف نکنید، ممکن است که شما گرسنه نباشید اما فرزند شما مرتبا به مواد غذائی نیاز دارد.
7. گاهی با خوردن مواد شیرین مورد علاقه تان از خودتان پذیرائی کنید
اگر چه غذاهای فرآوری شده و میان وعده های بسته بندی شده موجود در بازار و دسرهای شیرین نباید جزو مواد غذائی همیشگی شما باشند، اما این دلیل نمیشود که در دوران بارداری از همه خوراکیهای مورد علاقه خود چشمپوشی کنید. بعضی از جایگزینهای خوب در این مورد میتواند شامل: یک دسر موزی، شربت بدون چربی و یخ زده میوه ها و یا ماستی که با بیسکویت مخلوط شده است باشد. اما یادتان باشد که اگر تسیلم وسوسه شدید و گاهی شیرینی، کیک و یا چیز مشابهی خوردید خودتان را سرزنش نکنید چون مقدار کمیکیک یا شیرینی اصلا به شما و فرزندتان صدمه نمیزند
آیا زنها ذاتاً بدخلق هستند؟
به نظر میرسد که علم امروز این ایده را تایید میکند که مغز خانمها برای بالا بردن اضطراب، افسردگی و نوسانات خلقی ساخته شده است. و این مشکل با برنامههای غذایی پر پروتئین و کمکالری لاغری که اغلب دنبال میکنند بدتر هم میشود.
از قدیم زنها بیشتر از افسردگی رنج میبردند. تقریباً یکی از هر چهار زن در نقطهای از زندگی خود به دنبال درمانی برای افسردگی میرود درحالیکه این آمار برای مردان یکی از هر ده نفر است.
کاری از دست ما ساخته نیست: علم امروز این ایده را تایید میکند که مغز خانمها برای بالا بردن اضطراب، افسردگی و نوسانات خلقی ساخته شده است.
این با برخی عوامل اجتماعی قابل توضیح است – زنان در مقایسه با مردان بیشتر به دنبال درمان برای علائم خود هستند. اما در یک تحقیق جدید دو تفاوت عمده در طریقه پردازش سروتونین که همان هورمون شادیآفرین است در زنان و مردان مشخص شد.
بالا بودن میزان سروتونین احساس شادی و رضایت را افزابش داده، اشتها را کاهش میدهد و خواب را تقویت میکند. پایین بودن میزان این هورمون در بدن با افسردگی در ارتباط است. این اطلاعات درمورد سروتونین است که باعث ساخته شدن بسیاری از داروهای ضدافسردگی شده است.
این داروها که شامل پروزاک (Prozac) هستند، با بالا بردن میزان سروتونین موجود در مغز عمل میکنند.
دانشمندان در یک موسسه تحقیقاتی در سوئد از اسکنهای مغز برای کشف سطح سروتونین در زنان و مردان استفاده کردهاند. و نتایج این بررسیها برای خانمها چندان خوشحالکننده نیست.
دانشمندان به میزان مصرف سروتونین در خانمها و آقایان توجه کردند — اینکه چه میزان سروتونین توسط مغز مصرف میشود. اسکنهای آنها نشان داد که خانمها گیرندههای سروتونین بیشتری نسبت به آقایان دارند.
هر سلول در بدن بر روی سطح خود محل گیرنده دارد. اینها معادلهای سلولی از ایستگاههای تعمیرگاهی یا پمپ بنزین هستند که به سلولهایتان سوخت میرسانند. فقط تفاوت آنها این است که محل گیرندههای سلول موادی مثل موادمغذی و هورمونها را وارد و خارج میکند.
درمورد سروتونین، اینکه تا چه اندازه احساس خوشحالی میکنید نه تنها به میزان سروتونین که میسازید بستگی دارد بلکه با این نیز مرتبط است که محل گیرنده کافی در مغز برای به عمل انداختن آن وجود داشته باشد.
این واقعیت که زنانی که در آن تحقیق سوئدی شرکت کرده بودند محل گیرنده سروتونین بیشتری در مغز خود داشتند به نظر خبر خوبی است همینطور یافته دیگری که میگفت خانمها سطح پایینتری از پروتئین دارند که مصرف سروتونین را مختل میکند.
این یعنی سروتونینهای قدیمی شما به گردش ادامه میدهند، از سطح عادی بالاتر رفته و باعث میشوند احساس شادی بیشتری کنید.
بنابراین خانمها نه تنها محلهای بیشتری در مغز خود دارند که میتواند توسط سروتونین فعال شود، بلکه به نظر میرسد که آن را به مدت بیشتری هم میتواند نگه دارد.
اما در واقعیت این تحقیق سوئدی چیز دیگری نشان میدهد. وقتی سلولها با کمبود مادهشیمیایی مثل سروتونین روبهرو باشند، برای گفتن هر ذره از آن هر گیرندهای که دارند را باز میکنند.
طبیعت آنها این است: خانمها نسبت به آقایان هورمون «شادیساز» کمتری تولید میکنند
خانمهایی که محل گیرنده بیشتری دارند و سروتونین موجود را بیشتر نگه میدارند نشان میدهد که در نقطه اول مقدار کمتری داشتهاند.
تحقیقات و مطالعات دیگر نیز این ایده را تایید میکنند که زنان مقدار سروتونین کمتری به نسبت مردان تولید میکنند. دانشمندان دانشگاه مونترال به این نتیجه رسیدهاند که مغز آقایان به طور متوسط ۵۲ درصد سروتونین بیشتری به نسبت خانمها تولید میکند. دلیل آن میتواند تفاوتهای موجود در هورمونهای جنسی مردان و زنان باشد.
بااینکه یافتهها درمورد تولید کمتر سروتونین در خانمها بحثبرانگیز است، براساس مطالعات انجمن بریتانیا استروژن و تستوسترون، اصلیترین هورمونهای استیروئیدی جنسی، بر رفتار تاثیر میگذارند.
اما استروژن بخاطر نوسانیتر بودن سطح هورمونی تاثیر شگفتتری بر زنان دارد.
استروژن به طور خاص گیرندههای سروتونین در مغز را تحریک میکند.
وقتی سطح هورمونها نوسان مییابد، حساسیت مغز به سروتونین تغییر کرده و ازاینرو مقداری که از قبل نیاز داشتید دیگر کافی نخواهد بود.
این میتواند توضیح دهد که چرا سطح سروتونین در خانمها وقتی میزان استروژن آنها کم است پایین میآید — مخصوصاً در روزهایی که نزدیک به عادتماهیانه آنهاست، بعد از زایمان و در زمان یائسگی.
و مشکل اینجاست که این تاثیر جمعشونده است. درکنار نوسان هورمونها، خانمها استرس و ترومای بیشتری را هم در طول زندگی خود تجربه میکنند (بخاطر اتفاقات مختلف در طول زندگی).
این به مرور زمان توانایی مغز و غده آدرنال برای تنظیم خلق و خو و جنسیت را از بین میبرد و خانمها را بیشتر در معرض افسردگی قرار میدهد.
ناکافی بودن سطح استروژن میتواند موجب افسردگی شود، به همین دلیل است که خانمهایی که نزدیگ به دوران یائسگی هستند از آن رنج میبرند.
پس خانمها مخصوصاً آنها که قبل از عادتماهیانه، بعد از زایمان یا نزدیک به یائسگی هستند برای شادتر بودن باید چه کارهایی انجام دهند؟
اول اینکه حتماً باید با پزشک متخصص زنان صحبت کنید زیرا قرصهای ضدافسردگی خفیف میتواند کمککننده باشد. اگر این داروها نامناسب تشخیص داده شدند، تغییر در سبک زندگی مثل استرس، رژیمهایغذایی بد و ورزش نکردن (حتی کمبود نور خورشید) که همه موجب تخلیه سروتونین میشوند، میتواند مفید باشد.
مصرف پروتئین مثل بوقلمون و پنیر که حاوی مقدار بالایی تریپتوفان هستند که آمینواسیدی است که بدن برای تولید سروتونین مصرف میکند. هم میتواند مفید باشد. اما در مصرف پروتئین زیادهروی نکنید و کالریهای مصرفی خود را نیز کم نکنید.
تحقیقات انجام گرفته در دانشگاه آکسفورد نشان داده است که سه هفته محدود کردن کالریهای مصرفی در هر دو جنسیت زن و مرد، تریپتوفان را کاهش داده و این مسئله در خانمها شدت بیشتری داشته است. رژیمهای غذایی واقعاً خانمها را بدخلقتر میکند.
اما رژیمهای پرپروتئین هم میتواند مشکلساز باشد زیرا بااینکه تریپتوفان از پروتئین ساخته شده است، برای اینکه عمل کند باید از طریق خون وارد مغز شود و برای حفظ جا و مکان خود با دیگر آمینواسیدها بجنگد.
موثرترین راه برای بالا بردن میزان تریپتوفان در مغز خوردن غذاهای حاوی کربوهیدرات است که تولید انسولین را افزایش میدهد. این آمینواسیدهای رقیب را از خون پاک کرده و باعث میشود تریپتوفان بیشتری وارد مغز شود.
به همین دلیل است که خانمها بیشتر از آقایان طرفدار شکلات هستند، مخصوصاً قبل از عادتماهیانه که میزان استروژن در بدن پایین است.
و اگر یک رژیمغذایی پرپروتئین را دنبال میکنید، هفتهای یک یا دو بار یک غذای آزاد داشته باشید تا روحیهتان کمی تقویت شود.
برخی اختلالات روانی در زنان شایع تر است. دلایل این تفاوت های جنسیتی و همینطور چگونگی داشتن احساس خوب و محافظت از خود را بدانید .
اگر شما زنی هستید که تجربه افسردگی، اضطراب، و یا اختلالات دیگر سلامت روان را داشته اید بدانید تنها نبوده اید
بر اساس یک نظرسنجی که اخیرا در آمریکا صورت گرفت ۲۹ میلیون زن آمریکایی، یا حدود ۲۳ درصد از جمعیت زنان، یک اختلال مرتبط با سلامت روانی قابل تشخیص را در سال گذشته تجربه کرده اند. با توجه به اینکه این آمار فقط از موارد گزارش شده بوده وممکن است میلیون ها موارد دیگربوده که برای درمان مراجعه نکرده اند و در نتیجه گزارش نشده است.
سلامت روان: مسائل سلامت زنان
برخی از شرایط سلامت روانی بیشتر در زنان رخ می دهد و می تواند نقش مهمی در وضعیت سلامت کلی یک زن را بازی کند.
در حالی که مردان میزان بالاتری از اوتیسم، اسکیزوفرنی ، اختلال شخصیت ضد اجتماعی و اعتیاد به الکل را نشان می دهند مشکلات شایع تر روانی در زنان تر شامل تجربه
• افسردگی:زنان دو برابر بیشتر از مردان( ۱۲درصد از زنان در مقایسه با ۶ درصد از مردان) به افسردگی مبتلا می شوند.
• اضطراب و ترس های خاص: اگر چه مردان و زنان به طور مساوی توسط چنین شرایطی از سلامت روانی به عنوان اختلال وسواس و هراس اجتماعی تحت تاثیر قرارمی گیرند اما در کل زنان دو برابر بیشتر از مردان به اختلال ترس، اضطراب و ترس های خاص دچار می شوند .
• سندرم استرس پس از سانحه (PTSD) :تثبیت حالات فردی بیمار در زنان احتمال ابتلا به PTSD بعد از یک رویداد آسیب زا حدود دو برابر بیشتر است.
• اقدام به خودکشی.:مردان ۴ برابر بیشتر از زنان در اقدامات خودکشی ی میرند اما نرخ تلاش برای خودکشی زنان دو یا سه بار بیشتر از مردان است.
• اختلالات اشته:. حداقل ۸۵ درصد زنان از اختلالات بی اشتهایی و ۶۵ درصد از اختلالات پرخوری رنج می برند
سلامت روان: علائم متفاوت زنان
حتی زمانی که در مردان و زنان یک تشخیص مشترک در زمینه مشکلات روانی داده می شود ،ممکن است علائم و در نتیجه درمان متفاوتی داشته باشند .
به عنوان مثال، یک مرد که افسرده است به احتمال زیاد مشکلات شغلی پیدا می کند در حالی که یک زن افسرده بیشتر احتمال دارد علائم جسمی، مانند خستگی و یا اختلالات اشتها و خواب داشته باشد. بر خلاف همتایان مرد افسرده، زنان در عرض چند سال بعد از شروع افسردگی تمایل بیشتری به سوء استفاده از الکل دارند و با احتمال بیشتری به استفاده از رسانه های مذهبی و عاطفی برای جبران علائم افسردگی روی می آورند مردان در چنین مواقعی اغلب از طریق ورزش و سرگرمی به مبارزه به افسردگی می پردازند
زنان مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب دچار افسردگی و اختلال تفکر می شوند، در حالی که مردان مبتلا به اسکیزوفرنی احتمال بیشتری برای تبدیل شدن به یک فرد بی تفاوت و جامعه گریز دارند زنان مبتلا به اسکیزوفرنی معمولا پاسخ سریعتری به داروهای ضد جنون داده و نیاز به مراقبت شخصی کمتری دارند.همچنین زنان مبتلا به اسکیزوفرنی علائم رفتاری بیشتری را نشان می دهند که می تواند روند تشخیصی را پیچیده کرده و در نتیجه برای بیمار علاوه بر داروهای ضد روان پریشی نیاز به دارو های تثبیت کننده حالات نیز باشد .
سلامت روان: چرا تفاوتهای جنسیتی وجود دارد؟
آنچه که در مغز و بدن زنان سبب افتراق این پاسخ ها به بیماری های روانی می شود چیست :
• تأثیرات بیولوژیکی. نوسانات هورمونی زنان نقش مهمی در خلق و خو و افسردگی بازی می کند. هورمون استروژن می تواند اثرات مثبت در مغزایجاد کند زنان مبتلا به اسکیزوفرنی در مراحل خاصی از چرخه قاعدگی خود از علایم شدید عصبی در مغزشان کاسته شده و سبب حفظ ساختار سلول مغز می شود و از آن ها در برابر برخی از جنبه های آلزایمر محافظت می کند. از سویی دیگر، زنان تمایل به تولید کمتر هورمون سروتونین که یک تثبیت کننده حالات است دارند و سنتز آن در زنان آرام تر از مردان صورت می گیرد که این امر ممکن است دلیل نرخ بالاتری از افسردگی در زنان باشد همچنین آرایش ژنتیکی یک زن نیز به ایفای نقش در توسعه چنین اختلالات عصبی آلزایمر می پردازد
• تاثیرات اجتماعی و فرهنگی است. با وجود پیشرفت در برابری جنسیتی، زنان هنوز هم هنگامی که به قدرت اجتماعی و اقتصادی، می رسند با چالش هایی از قبیل وضعیت، موقعیت، و وابستگی مواجه هستند که این مسئله می تواند منجر به افسردگی و سایر اختلالات روانی شود زنان هنوز مراقبان اولیه برای کودکان هستند، و همچنین تخمین زده می شود که ۸۰ درصد آن ها از سالمندان خود نیز مراقبت می کنند ، که این کار ها استرس را به زندگی یک زن می افزاید .
دختران تمایل بیشتری به نارضایتی از بدن خود دارند بخصوص در زمان بلوغ،که این حالت نیز یک واکنش است به افسردگی. همچنین دختران از نظر جنسی بیشتر از پسران مورد آزار قرار گرفته و به یک پنجم زنان تجاوز یا اقدام به تجاوز به عنف شده است که می تواند به افسردگی و اختلال و هراس منجر شود.
• تاثیرات رفتاری. برخی معتقدند که زنان نسبت به مردان بیشتر مستعد اختلالات سلامت روان هستند و پزشکان بیشتر در معرض تشخیص یک زن با افسردگی برای درمان بیماری با داروهای تغییر خلق و خویی می باشند زنان با احتمال بیشتری نگرانی های بهداشت روان خود را با یک پزشک عمومی در میان می گذارند، در حالی که مردان تمایل به بحث در مورد آنها با یک متخصص سلامت روان دارند. با این حال، گاهی اوقات زنان از ترس خشونت فیزیکی و سوء استفاده مشکلات سلامت روان خود را مطرح نمی کنند و گزارش نمی دهند .
سلامت روان: تحقیقات در حال انجام
در حالی که تفاوت بین مردان و زنان، همیشه در تحقیقات سلامت روان وجود داشته ، در سال های اخیر الزامات دولت ها ،موسسات بهداشتی را برای پاسخ به نیاز به تحقیقات سلامت روان خاص در زنان تشویق کرده است. سازمان های خصوصی نیز در این زمینه به تحقیق در مورد مسائل مربوط به سلامت روان زنان به طور جداگانه پرداخته اند.
. برای مثال، محققان در مرکز تحقیقات سلامت زنان در دانشگاه ییل در نیوهیون، در حال مطالعه در مورد مسائل مربوط به بهداشت روانی زنان، از جمله:
• تفاوت در رشد مغز که ممکن است دیدگاه های خاصی را در درمان و پیشگیری از افسردگی و اختلال دوقطبی ارائه دهد.
• فرایندهای خلق و خوی و حافظه در زنان که ممکن است آنان را برای آ برای ترک سیگار با مشکل مواجه کند .
• اثرات استروژن بر حافظه، رفتار، شناخت و احساسات، و به ویژه اثرات ان بر روی افزایش نرخ ابتلا به PTSD و افسردگی
• ژنتیک خاص در زنان که ممکن است آن ها را در اعتیاد به الکل کمک کند
با تحقیقات بیشتر و درک بیشتری از مسائل مربوط به سلامت روان زنان ، کارشناسان امیدوارند که با درمان های هدفمند نتایج بهتر و مثبت تری برای سلامت روان زنان به ارمغان آورند.